لبخندهای میلـیون دلاری

از دندانپزشکــــی هالــــیوودی تا دندانپزشکی جهـــانی

 ●دندانپزشکی هالیوودی
روش‌های دندانپزشکی زیبایی از دهۀ چهل تا کنون بهبود وضعیت ظاهری دندان‌ها را برای بازیگران مشهور ساده‌تر کرده است.
در دهۀ چهل یک دندانپزشک آمریکایی بنام دکتر چالز پینکوس(Dr.Charles Pincus) که بیمارانش بازیگران هالیوود بودند، چیزی ابداع کرد به نام لبخند هالیوودی (Hollywood Smile) که بعدها اساس دندانپزشکی زیبایی را تشکیل داد. او پوسته‌هایی شبیه لامینیت‌های چینی امروزی را درست می‌کرد و در مدت فیلمبرداری روی دندان بازیگران می‌چسباند. البته این کار موقتی بود و آن پوسته خیلی زود از دندان جدا می‌شد. در آن زمان نمی‌توانستند آن را به طور دائمی روی دندان بچسبانند. این کار نوعی گریم کردن دندان بود. در بیست سال گذشته پیشرفت‌هایی که در زمینۀ پرسلن، باندینگ (موادی که به واسطۀ آنها می‌توان مواد مختلف ترمیمی را به دندان یا به مواد ترمیمی دیگر چسباند) و کامپوزیت صورت گرفت، باعث تکامل رشتۀ دندانپزشکی زیبایی شد. به نحوی که امروزه همۀ مردم می‌توانند از این امکانات درمانی استفاده کنند نه فقط هنرپیشه‌ها.

●● نکته

برای کسانی که بهداشت خوبی ندارند، لثه‌هایشان عفونی است و یا دچار تحلیل شده، دندان‌ها بیش از حد کوتاه باشند، مینای دندان از بین رفته باشد، دندان پوسیدگی‌های شدید داشته باشد و یا نسج دندان خیلی تخریب شده باشد، درمان لامینیت تجویز نمی‌شود.

 ●لامینیت؛ درمان محافظه‌کارانۀ دندان
لامینیت درمانی تقریباً محافظه‌کارانه محسوب می‌شود و مثل روکش دور تا دور دندان تراشیده نمی‌شود. فقط سطح بیرونی دندان به مقدار بسیار کمی تراشیده شده و یک پوستۀ چینی شبیه ناخن مصنوعی که توسط لابراتوار ساخته می‌شود روی دندان به طور دائمی چسبانده می‌شود. لامینیت چون از جنس چینی است نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد.
دندان‌هایی را که سایز و ارتفاعشان کمی دچار مشکل است؛ می توان لامینیت کرد، ولی باید مینای دندان کافی باشد. اگر دندان‌ها ریز باشند و فواصل متعددی بین آنها وجود داشته باشد، یا اگر در هم ریختگی مختصری در دندان‌ها وجود داشته باشد و فرد نخواهد ارتودنسی کند، می‌توان آنها را با لامینیت مرتب کرد. البته اگر این در هم ریختگی در حد متوسط یا شدید باشد باید حتماً با ارتودنسی درمان شود. تغییر رنگ‌های خیلی شدید مثل تغییر رنگ ناشی از تتراسایکلین که با بلیچینگ جواب نمی‌دهد با لامینیت به راحتی قابل درمان هستند. اگر در دندان‌های جلو چندین پر کردگی کامپوزیت قدیمی و نامناسب وجود داشته باشد می‌توان تمام آنها را برداشت و روی همه را با لامینیت به صورت یکدست پوشاند. برای افردی هم که دندان‌هایشان خیلی سریع و شدید رنگ می‌گیرد هم می‌توان از لامینیت استفاده کرد، چون سطح آن صیقلی بوده و رنگ‌پذیری کمتری دارد.

 ●مراقبت از دندان ترمیم شده
برخی فکر می‌کنند دندان ترمیم شده دیگر ضد ضربه است و نیاز به مراقبت ندارد. این طرز فکر کاملاً اشتباه است. مثل همان طرز فکری که خیلی‌ها تا دندان‌هایشان درد نگیرد به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند. همه باید هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنند تا دندان‌هایشان چک شود و اگر نیازی به درمان است انجام شود و آموزش بهداشت، مجدداً به بیمار داده شود. وقتی دندانی ترمیم شود آسیب‌پذیرتر می‌شود و باید با دقت و وسواس بیشتری از آن مراقبت کرد.

 ●ویژگی‌های یک خمیر دندان مناسب
فلوراید داشته باشد، قدرت پاک کردن آن مناسب باشد، باعث سایش و تخریب دندان نشود و حساسیت دندان را کاهش دهد. در ضمن دربارۀ خمیر دندان‌های سفید‌کننده که امروزه طرفداران زیادی دارد باید عرض کرد استفاده از این خمیر دندان‌ها به عنوان روشی برای سفید کردن دندان مورد تأیید نیست و نمی‌توانند دندان را به نحوه مؤثری سفید کنند. خمیر دندان‌هایی هم که تحت عنوان خمیر دندان بر ای سیگاری‌ها در دسترس است مواد سایندۀ زیادی دارد تا بتواند جرم سیگار را پاک کند ولی فرد سیگاری هر بار که سیگار بکشد دوباره آن رنگ برمی گردد. بنابر این افرد سیگاری در درجۀ اول باید سیگار را ترک کنند و اگر به هر دلیلی نمی‌توانند این کار را انجام دهند، بهتر است هر شش ماه به مطب دندانپزشکی مراجعه کرده تا این رنگ‌ها به صورت حرفه ای و صحیح از روی دندان‌ها پاک شوند. بنابر این به طور کلی ما زیاد خمیر دندان‌های سفید‌کننده و ساینده را پیشنهاد نمی‌کنیم چون می‌توانند باعث از بین رفتن مینا و حساسیت دندان شوند.

 ●سفید کردن دندان
بلیچینگ یعنی سفید کردن دندان با یک مادۀ اکسیدان. این ماده از سطح خلل و فرج میکروسکوپی مینا جذب دندان شده و رنگ دندان را سفید می‌کند. این کار هم در مطب و هم در خانه انجام شدنی است و توصیه بر این است که در کنار درمان در مطب حتماً درمان در خانه هم طبق دستور دندانپزشک ادامه پیدا کند.این کار باید یکی دو هفته انجام شود. بلیچینگ در مواردی استفاده می‌شود که فرم و ساختار دندان مناسب و سالم است و فقط رنگ آن باید تغییر کند، مثلا اگر دندانی جرم داشته باشد یا دندان پر از پرکردگی‌های متعدد قدیمی و نامناسب باشد بلیچینگ درمان مناسبی نخواهد بود یا اگر فردی سیگاری باشد در صورتی که بلیچینگ انجام شود خیلی زود دوباره دندان‌ها رنگ می‌گیرند. همین طور اگر فردی قهوه یا چای زیاد مصرف کند. در عین حال بیمار باید بهداشت مناسبی داشته باشد. رنگ دندان بلیچینگ‌شده بسته به بهداشت و رژیم غذایی به رنگ قبلی بر می‌گردد. معمولًا بلیچینگ باید هر شش ماه تا یکسال تکرار شود.

سفید‌کردن دندان‌های فک بالا و مقایسۀ آن با فک پایین

 ●مُدی به نام سفید کردن
بلیچینگ در حال حاضر و به‌خصوص در آمریکا خیلی مد شده. آنجا دوست دارند رنگ دندان‌هایشان از حالت سفید طبیعی خارج شده و به سفید صدفی و غیر طبیعی تبدیل شود که این رنگ حتی در نمونه‌های رنگ دندانپزشکی هم وجود ندارد؛ دندان شبیه یک کاشی سفید می‌شود که البته این حالت مد است و مثل هر مد دیگری لزوماً چیز صحیحی نیست و الآن وارد ایران هم شده است. تغییر رنگ دندان به این شکل مورد تأیید بسیاری از دندانپزشکان به‌خصوص دندانپزشکان آمریکایی نیست. خیلی از دندانپزشکان از جمله خود من این رنگ سفید را نمی پسندند، چون غیر طبیعی است. آن رنگ سفیدی زیباست که طبیعی باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد مثل رنگ پوست، رنگ چشم و نوع لبخند و فرهنگی که فرد در آن زندگی می‌کند، مثلاً این رنگ سفید در اروپا بسیار کمتر طرفدار دارد. این قبیل مدها در آمریکا به خاطر وجود هالیوود بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

سفید‌کردن دندان غیر‌زنده

 ●بـهای گزافِ سفید شدن
برخی از بیماران فکر می‌کنند با محکم مسواک زدن و استفاده از خمیر دندان ساینده  دندان‌هایشان سفید می‌شود. این افراد نتیجۀ معکوس می‌گیرند، چون مینای دندان ساییده شده و قسمت سفید آن از بین می‌رود و قسمت زرد دندان که همان عاج زیر میناست پدیدار می‌شود. من بیماران زیادی دارم که با این روش‌ها مسواک زده‌اند و به من می‌گویند هر چه مسواک می‌زنیم دندانمان زردتر می‌شود!در این حالت مینای دندان کاملاً از بین رفته و عاج زرد رنگ از زیر دیده می‌شود. با این روش‌ها لثه تحلیل می‌رود، ریشۀ دندان پدیدار شده و مشکلات دیگری هم به مشکل قبلی اضافه می‌شود. علاوه بر این، بعضی از افراد بعد از مسواک لیموترش و آبلیمو هم روی دندان می‌مالند که اسید آنها مینا را بیش از پیش تخریب می‌کند. ما با موارد فراوانی از سایش سطوح صاف روبرو هستیم که در اثر مسواک زدن شدید و استفاده از مواد اسیدی ایجاد شده است. برای چنین بیمارانی اغلب نمی‌توان و نباید بلیچینگ کرد، چون به دندان صدمۀ بیشتری وارد می‌شود.

سفید‌کردن دندان غیر‌زنده

 ● آموزش بهداشت به کودکان
پوسیدگی، مهم‌ترین عامل از بین رفتن نسوج دندانی است و به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان اتفاق می‌افتد. جلوگیری از این قضیه به بحث رعایت بهداشت و پیشگیری مربوط می‌شود. از کودکی یعنی از زمانی که دندان شیری در  دهان ظاهر می‌شود باید با روش‌های مختلف از پوسیدگی پیشگیری کرد؛ روش‌هایی مثل مسواک زدن، اضافه کردن فلوراید به آب آشامیدنی شهری، استفاده از ژل‌های فلوراید، استفاده از نخ دندان و استفاده از فیشور سیلنت (شیارپوش). این وظیفۀ پدر و مادر است که از کودکی فرزند خود را به رعایت بهداشت دهان و دندان عادت بدهند. باید از دوران کودکی تحت نظر دندانپزشک باشد تا سطوح صاف دندانی با فلوراید و شیار های سطوح جونده با فیشور سیلنت در برابر پوسیدگی مقاوم شوند. اگر هر دندانی در مراحل اولیۀ پوسیدگی تشخیص داده شود، می‌توان با یک ترمیم ساده یا حتی با فلورایدتراپی یا با روش‌های جدیدتر آن را درمان کرد تا اینکه پوسیدگی به عصب برسد و نیاز به درمان ریشه و روکش و غیره داشته باشد.

   ●● نکته
کیت‌های بلیچینگ داروخانه‌ای توسط هیچکدام از انجمن‌های دندانپزشکی در سراسر دنیا تأیید نشده است و بهتر است مردم از آنها استفاده نکنند. بلیچینگ باید تحت نظارت دندانپزشک و با کیت‌های حرفه‌ای انجام شود. در خیلی از موارد مشکل بیمار در هیچ صورتی با بلیچینگ حل نمی‌شود.