ناهنجاری‌های روابط دندانی و فکی

اشکالات بایت (Bite Problems)

گاهی اوقات روابط بین دندان‌ها، استخوان نگه دارنده آنها و فکین ایده آل نبوده و مشکلاتی را ایجاد می‌کند که به آنها ناهنجاری‌های روابط دندانی – فکی و یا بطور مختصر، اشکالات بایت می‌گویند. بایت بطور ساده یعنی جویدن، گاز گرفتن و برهم آمدن دندان‌ها.

چنین مشکلاتی علاوه بر مخدوش کردن ظاهر دندان‌ها، موجب ناراحتی فک، سایش دندان‌ها و سر درد می‌شوند. امروزه دندان پزشکی جدید به کمک روش‌های مختلف می‌تواند این عارضه را معالجه کرده و سلامتی را به دهان بیمار بازگرداند.

از جمله علل چنین عارضه ای می‌توان به عوامل ارثی، کشیدن زود هنگام دندان‌ها و عادات بد دهانی مانند مکیدن انگشتان، جویدن ناخن، پیپ، مداد و دیگر اجسام سخت و شکننده اشاره کرد. یکی از عواقب مشکلات بایت، دندان قروچه یا براکسیزم (Bruxism ) می‌باشد که موجب ساییده شدن لبه دندان‌ها، ناراحتی فک و سردرد می‌شود. در این موارد باید به درمان ناهنجاری و عوامل ایجاد کننده دندان قروچه پرداخت تا از سایش و شکستگی دندان‌ها جلو گیری شود.

● درمان سایش و شکستگی لبه دندان‌ها (Attrition & Fractures )

برای بازسازی لبه‌های ساییده و شکسته می‌توان بر حسب مورد از کامپازیت، لامینیت چینی و یا حتی در موارد شدید از روکش استفاده کرد.

 ● باز بودن بایت (Open Bite )

در این مورد با وجودی که دندان های عقب روی هم قرار دارند ، بین دندان های جلوی فک بالا و پایین فاصله ای ایجاد می شود. از علل به وجود آورنده این ضایعه می توان به مکیدن انگشت در دوران طفولیت و عوامل ارثی اشاره کرد. برای درمان اپن بایت می توان از جراحی فک و صورت ، ارتودنسی و روش های ترمیمی مانند کامپازیت و لامینیت چینی استفاده کرد.

● عمیق بودن بایت (Deep Bite )

در مواردی که دندان‌های جلوی فک بالا کاملا روی دندان‌های پایین را بگیرند، فک بیمار حالت بسته پیدا می‌کند و صورت او کوتاه‌تر به نظر می‌رسد. در این موارد بهتر است ابتدا با ارتودنسی بایت بیمار باز شده و در صورتی که دندانهای جلو دچار سایش یا شکستگی لبه باشد، توسط روش‌های‌ترمیمی‌بازسازی گردند.

در مواردی که بایت بیمار به علت سایش دندان‌های عقب بسته شده باشد، بهتر است سطح جونده دندان‌های عقب با روکش یا با پرکردگی‌های لابراتواری ( آنلی(  بازسازی شود تا ارتفاع صورت و دندان‌ها به وضع طبیعی خود باز گردد.

  ● کراس بایت (Cross Bite)

دندان‌های فک بالا در حالت عادی کمی‌جلوتر از فک پایین بوده و لبه آنها حدود 0/5 تا 1 میلی متر روی لبه دندان‌های جلوی فک پایین را می‌پوشاند. چنان چه این وضعیت در یک یا تمام دندان‌ها معکوس شود، به آن بایت معکوس یا کراس بایت می‌گویند. در این صورت، یک یا تمام دندان‌های فک بالا عقب‌تر از دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند که در این حالت فک پایین بیمار بیش از حد جلو به نظر می‌رسد.

ایده آل‌ترین درمان کراس بایت، ارتودنسی است. البته در موارد شدید، نیاز به جراحی فک و صورت و عقب کشیدن فک پایین پیدا می‌شود. گاهی اوقات کراس بایت‌های تک دندانی را می‌توان با روش‌های‌ ترمیمی ‌درمان کرد.

● بیرون زدگی دندان‌ها (Tooth Protrusion )

در این موارد، دندان‌ها حالت گرازی یا خرگوشی پیدا می‌کنند و در موارد شدید حتی مانع از بسته شدن لبها خواهند شد. همانند مورد قبل، درمان ایده آل ارتودنسی و در موارد شدید، جراحی فک و صورت به همراه ارتودنسی است.در صورتی که دندان‌ها دچار صدمه شدید شده باشند یا از قبل روکش داشته باشند و بیمار تمایلی به جراحی فک و ارتودنسی نداشته باشد، می‌توان جهت تاج دندان را توسط روکش کردن تغییر داد و حالت تو رفته‌تری به آنها بخشید.